NGUYÊN TẮC ĐẶT MỤC TIÊU
1. MỤC TIÊU PHẢI TẠO RA ĐỘNG LỰC:
Khi đặt ra mục tiêu, phải đảm bảo mục tiêu này có thể khuyến khích bạn thực hiện vì nó rất quan trọng với bạn và tạo được giá trị khi hoàn thành. Nếu bạn không hào hứng với kết quả, hoặc mục tiêu không thích hợp với mục tiêu lớn hơn thì bạn sẽ bỏ ít công sức để thực hiện và mục tiêu khó có khả năng hoàn thành. Do đó động lực chính là chìa khóa để đạt được mục tiêu.
Chỉ nên đặt mục tiêu có liên quan tới những ưu tiên cao trong cuộc sống bởi nếu có quá nhiều mục tiêu thì thời gian dành cho từng cái sẽ ít đi. Để đạt được mục tiêu thì phải có cam kết, do đó để tối đa hóa khả năng thành công, bạn cần phải có cảm thấy cấp bách phải thực hiện và một thái độ bức thiết rằng “tôi phải làm điều này”. Nếu không, bạn sẽ có nguy cơ không hoàn thành những việc cần làm để biến mục tiêu thành hiện thực và từ đó thấy thất vọng với chính mình, gây nản chí. Và kết quả cuối cùng là bạn sẽ gieo một phản ứng rất tiêu cực kiểu “Tôi chẳng làm nên trò trống gì hết” vào trong tâm trí, có thể nói đây là một trong những điểm đáng lưu ý khi bạn tham gia các khoá đào tạo kỹ năng sống.
Lời khuyên: Để đảm bảo mục tiêu của bạn mang tính thúc đẩy, hãy viết ra lý do tại sao mục tiêu này có giá trị và quan trọng với bạn. Hãy tự hỏi mình, “Nếu tôi chia sẻ mục tiêu này với người khác, tôi sẽ nói với họ những gì để thuyết phục họ rằng đó là một mục tiêu đáng giá?” Bạn có thể sử dụng trạng thái giá trị động lực khi bắt đầu nghi ngờ chính mình hoặc mất lòng tin.
2. CÁC BƯỚC ĐỂ THIẾT LẬP MỤC TIÊU:
Thiết lập mục tiêu là một quá trình bao gồm nhiều bước. Nếu bạn hỏi mọi người mục tiêu chính trong đời họ là gì, đa số sẽ trả lời rằng: “Tôi muốn thành công. Tôi muốn hạnh phúc. Tôi muốn đời sống khấm khá”… Tất cả đó là những ước mơ, không phải là mục tiêu rõ ràng. Để tạo được mục tiêu, bạn phải tuân theo tiêu chí SMART. Trong tiếng Anh, “smart” có nghĩa là thông minh, nhưng ở đây từ này được viết tắt bởi các chữ cái sau:
S – cụ thể (specific). Câu nói “tôi muốn giảm cân” là một câu nói chung chung. Điều đó chỉ trở thành hiện thực khi bạn đặt ra mục tiêu cụ thể, chẳng hạn “Trong vòng 90 ngày tới, tôi sẽ cố gắng giảm 5kg”.
M – có thể đo đếm được (measurable). Nếu không đánh giá được mục tiêu, bạn sẽ không thể nào thực hiện được. Đánh giá là cách giúp bạn theo dõi sự tiến bộ. Ví dụ, “Năm nay, tôi sẽ học một khóa học về kỹ năng quản lý, lãnh đạo”. Bạn có thể học vào khoảng thời gian nào trong năm là tùy ý. Nhưng chắc chắn trong bản tổng kết cuối năm, bạn phải nhìn vào việc này xem đã thực hiện được hay chưa.
A – có thể đạt được (achievable). Mục tiêu cần có tính thách thức nhưng không được nằm ngoài tầm tay. Nếu không sẽ khiến bạn nản lòng hoặc luôn luôn gặp nhiều khó khăn khi nó quá khó. Việc này đòi hỏi bạn phải thật sự hiểu rõ bản thân mình, với những sở trường, sở thích, điểm mạnh và điểm yếu của bạn.
R – thiết thực (realistic). Mục tiêu cần có tính thiết thực, hợp lý.
T – có thời gian cụ thể (time-bound). Nên đặt ra ngày tháng bắt đầu và kết thúc để thực hiện mục tiêu.
Mục tiêu có thể:
- Ngắn hạn – trong vòng một năm.
- Trung hạn – trong vòng ba năm.
- Dài hạn – trong vòng năm năm.
Mục tiêu có thể dài hơn năm năm, nhưng khi đó nó trở thành mục tiêu cuộc đời. Đặt ra mục tiêu cho mình là điều rất quan trọng. Nếu không, tầm nhìn của bạn sẽ bị hạn chế. Mục tiêu sẽ dễ đạt được hơn nếu bạn chia nó ra và lần lượt thực hiện. Vì: Đường đời tính bằng dặm thì rất khó đi, nhưng tính bằng mét thì lại là chuyện nhỏ.
3. NGHI MỤC TIÊU RA GIẤY:
Ghi mục tiêu thành văn bản làm cho mục tiêu trở nên thực tế và hữu hình hơn vì bạn sẽ không có lý do gì để quên được. Khi bạn viết, sử dụng từ “sẽ” thay vì “muốn” hay “có thể”. Ví dụ, “Tôi sẽ làm giảm chi phí điều hành xuống dưới 10% trong năm nay”, thay vì “Tôi muốn giảm chi phí điều hành xuống dưới 10% trong năm nay.” Cách ghi đầu tiên trông có vẻ thực tế hơn và bạn “thấy” rõ mình đang cắt giảm chi phí. Còn cách ghi thứ hai có vẻ thiếu đam mê và sẽ cho bạn một cái cớ để xao lãng.
Lời khuyên 1: Viết mục tiêu bằng giọng văn tích cực. Nếu bạn muốn nâng cao khả năng duy trì mục tiêu hãy nói “Tôi sẽ giữ lại tất cả nhân viên cho quý tiếp theo” thay vì nói “Tôi sẽ cắt giảm tình trạng nhân viên nghỉ việc.” Câu đầu tiên tạo ra động cơ thúc đẩy còn câu thứ hai lại tạo thêm điều kiện “cho phép” bạn thành công ngay cả khi một số nhân viên ra đi.
Lời khuyên 2: Nếu bạn đang sử dụng Danh sách việc cần làm thì nên để mục tiêu lên đầu danh sách đó. Nếu bạn đang sử dụng một Chương trình hành động thì mục tiêu cũng nên được đặt lên trên cùng của Thư mục dự án.) Nên đặt mục tiêu ở những nơi dễ nhìn thấy như trên tường, trên bàn làm việc, trên màn hình máy tính hoặc dán lên gương phòng tắm hay tủ lạnh để liên tục nhắc nhở mình phải thực hiện mục tiêu. Bạn cũng có thể chia sẻ mục tiêu này với các thành viên khác để tiếp thêm động lực cho mình.
4. LẬP KẾ HOẠCH HÀNH ĐỘNG:
Bước này thường bị bỏ qua trong quá trình thiết lập mục tiêu do người thiết lập thường quá quan tâm tới “đầu ra” mà quên lập kế hoạch cho tất cả các bước trên đường đi. Bằng cách viết ra từng bước đi một, bạn sẽ biết được mình đang đi tới đâu và thấy được cả quá trình đi tới mục tiêu cuối cùng. Đây là ghi chú cực kì quan trọng nếu mục tiêu của bạn quá lớn và lâu dài. Nếu bạn muốn rèn luyện nâng cao kỹ năng giao tiếp hiệu quả, hãy lập kế hoạch khắc phục các nhược điểm hiện tại, sau đó là những hành động nhỏ tạo thành thói quen giao tiếp chuyên nghiệp.
5. BÁM SÁT MỤC TIÊU
Hãy nhớ rằng, thiết lập mục tiêu là cả một quá trình chứ không đơn thuần chỉ là sự kết thúc. Luôn ghi nhớ và nhắc nhở mình theo dõi mục tiêu và dành thời gian xem xét lại mục tiêu thường xuyên. Đích đến qua thời gian dài vẫn có thể giống như ban đầu nhưng kế hoạch hành động để đi tới mục tiêu khám phá bản thân có thể thay đổi đáng kể. Nhớ đảm bảo giữ vững tính tương thích, giá trị và sự cần thiết của mục tiêu nhé.
Thiết lập mục tiêu không chỉ đơn giản là mong muốn điều gì đó xảy ra. Trừ khi bạn xác định chính xác điều mình muốn làm và hiểu lý do tại sao mình muốn làm điều đó ngay từ đầu, bạn sẽ khó đạt được mục tiêu đó. Qua 5 quy tắc vàng trong kỹ năng sống quan trọng - Thiết lập mục tiêu, bạn có thể tự tin đặt ra mục tiêu hài lòng khi cuối cùng cũng có thể chinh phục được mục tiêu rồi. Bạn quyết định sẽ làm gì hôm nay?
Để truyền động lực cho chính mình, mời bạn đọc bài viết tiếp theo: Kỹ năng tạo động lực làm việc.